Η σύμπραξη των Franchisees: “Όπλο” εξέλιξης του συστήματος ή επικίνδυνη συγκυρία;

Για να μιλάμε για ένα δίκτυο δικαιόχρησης (franchise) θα πρέπει να έχουμε άνω των δύο συνήθως επιχειρηματιών, οι οποίοι όλοι μαζί έχουν συμφωνήσει να συνεργάζονται κατ’ αποκλειστικότητα με το δικαιοπάροχο, εφαρμόζοντας όλοι ένα κοινό σύστημα μέσα από τις δικές τους αυτόνομες νομικά επιχειρήσεις, μια και είναι πλέον γνωστό ότι η σχέση μεταξύ δικαιοπαρόχου και δικαιοδόχων σε ένα δίκτυο είναι σχέση αποκλειστικής συνεργασίας μεταξύ ανεξάρτητων τόσο νομικά όσο και οικονομικά οντοτήτων.

Η αρμονική συνύπαρξη όλων αυτών των χωριστών και μεμονωμένων επιχειρήσεων των δικαιοδόχων και δικαιοπαρόχου στο ίδιο δίκτυο είναι απαραίτητη για τη διαφύλαξη της φήμης αυτού αλλά και την εξέλιξή του κατά τη διάρκεια της συνεργασίας. Βεβαίως, κάθε επιχείρηση δικαιοδόχου έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και ο τελευταίος επίσης, ωστόσο η προσπάθεια σύμπνοιας και ομαλής συνεργασίας μεταξύ όλων των μελών του ίδιου δικτύου κρίνεται επιβεβλημένη και θα πρέπει να επιδιώκεται από κάθε δικαιοπάροχο δικτύου, καθώς όταν αυτή εφαρμόζεται σωστά και από τους δικαιοδόχους μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει για όλους.

Πλεονεκτήματα:

1. Σωστή ενημέρωση
Είναι γεγονός ότι στα δίκτυα όπου παρατηρείται αρμονική συνύπαρξη και ενότητα των δικαιοδόχων μεταξύ τους και με το δικαιοπάροχο, υπάρχει πληρότητα στην ενημέρωσή τους ως προς τις εξελίξεις του συστήματος . Ο υγιής διάλογος με τους δικαιοδόχους βοηθά καθοριστικά στην συμπλήρωση τυχόν κενών και κάλυψη αποριών και προβληματισμών των δικαιοδόχων με αποτέλεσμα την καλύτερη λειτουργία των επιχειρήσεών τους.

2. Ανάπτυξη και συνεισφορά στην τεχνογνωσία
Βεβαίως, η συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ δικαιοδόχων είναι ευεργετική για την πρόοδο του συστήματος καθώς, μέσα από την καθημερινή τριβή, οι δικαιοδόχοι είναι σε θέση να συνδράμουν σημαντικά –και θα έπρεπε να το προσπαθούν –το δικαιοπάροχο στην ανάπτυξη και εξέλιξη του συστήματός του, με την δοκιμασία νέων μεθόδων και τεχνικών, για την εφαρμογή των οποίων θα έχουν ωστόσο προηγουμένως έρθει σε συνεννόηση και συμφωνία με το δικαιοπάροχο λαμβάνοντας την έγκρισή του.

3. Άμεσος εντοπισμός και κάλυψη τυχόν αναγκών που ανακύπτουν στο δίκτυο
Είναι γνωστό επίσης ότι στις περιπτώσεις δικτύων franchise στα οποία ο δικαιοπάροχος είναι και προμηθευτής προιόντων (ή ακόμα και όταν δεν είναι μεν ο ίδιος αλλά συνεργάζεται με εγκεκριμένους από αυτόν προμηεθυτές), εφόσον υπάρξει για οποιονδήποτε λόγο έλλειψη ή καθυστέρηση στον εφοδιασμό κάποιου προιόντος σε δικαιοδόχο, ο τελευταίος θα έχει τη δυνατότητα να το προμηθευτεί από άλλο δικαιοδόχο του δικτύου και για το λόγο αυτό η ενότητα και καλή συνεργασία και επικοινωνία των δικαιοδόχων μεταξύ τους είναι ιδιάζουσας σημασίας.

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που η ενότητα αυτή και η στενή επικοινωνία εξελίσσεται ανορθόδοξα προς μια καλλιέργεια πεδίου αντίδρασης στις οδηγίες και κατευθυντήριες που τίθενται από το δικαιοπάροχο?

Κίνδυνοι:

1. Απώλεια της μοναδικότητας της εκάστοτε επιχείρησης franchise
Η δράση πολλών franchisees μαζί καθιστά κοινά τα προβληματικά σημεία των επιχειρήσεων των δικαιοδόχων, έτσι ώστε, και εάν κάποιος δικαιοδόχος δεν αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα ή εάν δεν έχει προβεί στην ίδια παραβίαση ή δεν έχει επιδείξει την ίδια αντισυμβατική συμπεριφορά, η κοινή του πορεία με το δικαιοδόχο αυτόν που ενεργεί κατά τρόπο αθέμιτο και αντισυμβατικό, θα συμπαρασύρει εμμέσως και αυτόν, ο οποίος έτσι ενδέχεται να βρεθεί ‘εξομοιούμενος’ με τον κακόπιστο franchisee και ως τέτοιος να απομακρυνθεί από το δίκτυο αποζημιώνοντας το δικαιοπάροχο.

2. Αρνητική επιρροή κακού franchisee στο δικτυο
Ως “κακός franchisee” δύναται να χαρακτηριστεί αυτός ο οποίος αρνείται αδικαιολόγητα να συμμορφωθεί με τις οδηγίες και κατευθύνσεις του δικαιοπαρόχου αναφορικά με το σύστημα, εφαρμόζοντας αυθαίρετα δικές του πρακτικές και τεχνικές κατά παράβαση των συμφωνηθέντων αλλά και αλλοιώνοντας το σύστημα και φυσικά ως κακός franchisee θεωρείται πάντοτε και ο franchisee που δεν καταβάλει τα νόμιμα και συμφωνηθέντα ανταλλάγματα στο δικαιοπάροχο από την εκμετάλλευση του συστήματος μέσα από την επιχείρησή του. Εάν συνεπώς αυτός ο κακός franchisee αποφασίσει να κινηθεί εκδικητικά ή επαναστατικά κατά του δικτύου και του δικαιοπαρόχου, ενθαρρύνοντας και άλλους franchisees να επιδείξουν την ίδια ή παρεμφερή συμπεριφορά, το αποτέλεσμα θα είναι μετά βεβαιότητος μόνο ζημιογόνο για όλα τα μέρη, καθώς αφενός θα κινδυνεύει να επέλθει διάρρηξη της ενότητας και ταυτότητας του δικτύου αφετέρου οι δικαιοδόχοι θα βρεθούν αργά ή γρήγορα προ των αδιαμφισβήτητων ευθυνών τους, αφού η συμπεριφορά τους θα κριθεί ακόμα και εάν έχουν ενεργήσει όλοι μαζί, έτσι ώστε να βρεθούν όλοι υπόλογοι, παρασυρόμενοι από έναν κακό franchisee, του οποίου στην ουσία τη θέση ‘απαλύνουν’ με αυτόν τον τρόπο χωρίς να το αντιληφθούν αφού κατανέμεται και σε αυτούς μέρος της δικής του ευθύνης.

3. Υποτίμηση της σημασίας του ρόλου του Δικαιοπαρόχου για το δίκτυο και υπόσκαψη της φήμης και ταυτότητάς του
Πολύ συχνά συναντώνται περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δικαιοδόχοι ενός δικτύου, κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους με το δικαιοπάροχο, και προκειμένου να εξυπηρετήσουν ίδια συμφέροντα, αποφασίζουν να μη συμμορφώνονται πια στις οδηγίες και εντολές του, θεωρώντας ότι το σύστημα τους ανήκει και ότι οι ίδιοι ελέγχουν πια αποκλειστικά τη διαχείρισή του. Έτσι, ενεργούν κατά τρόπο αυθαίρετο και αντισυμβατικό, υποκινωντας σε κοινές ενέργειες και τους λοιπούς δικαιοδόχους έτσι ώστε να υποσκάπτουν την ταυτότητα και φήμη του δικτύου αλλά και να βάλλουν την ίδια τη βιωσιμότητά του. Βεβαίως, η ζημία που θα προκύψει από τη στάση αυτή των δικαιοδόχων είναι αναμφιβολη αφού μπορεί μια τέτοια οραγνωμένη υπόσκαψη να οδηγήσει ακόμα και στη διάλυση του δικτύου, ωστόσο ουδείς franchisee δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι η συμπεριφορά του θα κριθεί για τον ίδιο χωριστά ενώπιον της δικαιοσύνης και θα βρεθεί αντιμέτωπος με την υποχρέωση να καλύψει και αποκαταστήσει οποιαδήποτε ζημία έχει επιφέρει και ο ίδιος στο δίκτυο και στο δικαιοπάροχο.

Συμπερασματικά, όλες οι συνέργειες είναι ευεργετικές, εφόσον γίνονται με καλό σκοπό και πάντα στα πλαίσια του νόμου ενώ σε αντίθετη περίπτωση μόνο καταστροφικές μπορεί να είναι αφού δημιουργούν την εντύπωση της οργανωμένης και προσχεδιασμένης ζημιογόνου συμπεριφοράς, η οποία θα ελεγχθεί μετά βεβαιότητας δικαστικά και δεν θα μείνει ατιμώρητη. Για το λόγο αυτό συνιστάται η προηγούμενη λήψη συμβουλών και κατευθύνσεων από εξειδικευμένους νομικούς του χώρου ώστε να υπάρχει ο καλύτερος δυνατός χειρισμός και να αποφεύγονται λάθη και εσφαλμένες ενέργειες.

Σωτήρης Γιαννακάκης
Δικηγόρος (LL.M. HARVARD, Η.Π.Α.)
Γενικός Διευθυντής & Νομικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Franchise της Ελλάδας

Yπαπαντή Καλογεροπούλου
Δικηγόρος (D.E.S.S. LYON III, FRANCE)